انتخاب سفره عقد می تواند یکی از جذاب ترین و بهترین رویدادهای مراسم ازدواج و عروسی باشد که اکثرا ایرانیان بیش از همه به آن توجه کرده و علاقه دارند تا در انتخاب و چیدمان سفره عقد سهیم باشند.
در حقیقت گستراندن بساط عقد و سفره ی عقد پیش از عروس و داماد نوعی کارت تبریک برای زوج جوان می باشد ،با این هدف و به این مضمون هر ترکیب و ماده ای که در انتخاب سفره عقد و چدمان آن به کار می رود ،معنایی ویزه و بسیار زیبا در خود دارد.شاید امروز بیشتر عروس و داماد ها و اطرافیان آنها ندانند که معنای ترکیب و علت چیدمان و انتخاب سفره عقد و تزئین سفره عقد چیست و اساسا به چه منظوری گسترده می شود. یعنی از یک رسم پرمعنای دیرین فقط صورت ظاهری آن حفظ شده و به جا مانده است.
سفره عقد ،میوه آرایی،چیدمان وتزئین آن جز اصلی و همیشگی مراسم ازدواج می باشد.اجزای سفره عقد به گواهی تاریخ از رسوم و گزینش های پیشینیان بوده بی حکمت وبی دلیل نیست.
استفاده ازگردو درانواع سفره عقد ایرانی به دلیل عمر طولانی که درخت گردو دارد نماد افزایش طول عمر عروس و داماد است.بادام و فندوق نیز هرکدام میوه های بهشتی هستند که نماد تداوم نسل ونوه دار شدن است.نان سنگک هم درچیدمان و تزئین آن نشانه برکت ورزق و روزی است .اسپند برای دور شدن چشم بد از این پیوند است تا عروس و داماد از آسیب ها درامان باشند. نقل و شاخه نبات و شیرینی برای شروع پیوند زناشویی است.
باهرچه ماشینی تر شدن زندگی و رویکرد جامعه ی ما به شهر نشینی و برخورداری از تجملات ورفاه، مراسم عقد و گستردن انواع تزئین سفره عقد وازدواج نیز از تاثیرات آن به دور نمانده است.امروزه نمادین بودن چیدمان و تزئین آن به فراموشی سپرده شده وتخم مرغ وگردو وفندوق پلاستیکی جایگزین مواد اصلی شده است.دراین هجوم فرهنگ نوین فقط بعضی عناصر چیدمان سفره عقد مانند اسپند ،نان ، نقل و غیره ایمن مانده واصالت خود را حفظ کرده اند.درعوض به زرق وبرق وچگونگی مدل ونحوه ی چیدمان سفره عقد ایرانی بیش از پیش توجه می شود و در تزئین آن دقت می کنند تاچشم گیر،خاص و پرشکوه تر از نمونه های پیشین باشد.بهرحال تهیه وتزئین سفره عقد هم اکنون به مفهوم سفارش دادن وخربد آن است.دربسیار ی از فروشگاه های مخصوص لباس عروس،جایگاه هایی به انواع مدل سفره عقد و چگونگی چیدمان و نحوه ی تزئین آن اختصاص داده می شود که مدل های سفره عقد جدید را به تازه عروس وداماد ها عرضه می کنند. در انتخاب سفره عقد چگونگی چیدمان و تزئین سفره عقد،نحوه میوه آرایی سفره عقد و داشتن سلیقه در چیدمان آن اهمیت بسیار زیادی دارد.
چیدمان و انتخاب سفره عقد
اجزای تزئین و چیدمان سفره عقد عبارتند از:
قرآن سفره عقد: کتاب خدا به نشانه ی مورد تایید قرار داشتن وصلت از سوی خداوند و طلب یمن و برکات الهی جلو آینه و بالای جانماز قرار می گیرد.
آینه: آینه یکی دیگر ازاجزای تزئین سفره عقد است،همچنان که درخرید عروسی آینه درسرلوحه و پس از قرآن مجید قراردارد،در سفره عقد نیز درصدر سفره و روبه عروس وداماد قرار می گیرد تابانگریستن در آن دل هایشان نسبت به هم مانند یک آینه صاف وزلال باشد و سعادتمند شوند.
شمعدان:یک جفت شمعدان ازدیگر اجزای تزئین سفره عقد است،شمعدان ها دردو سوی آینه جای دارند وشمع های فروزان درون آنها هنگام جاری شدن صیغه عقد ،نشانه آرزوی روشنایی وگرمی در پیوند عروس وداماد است.
جانماز:جانماز هم یکی دیگر ازاجزای انواع سفره عقد است.جانماز پیشاپیش آینه گسترده می شود و روی آن مهر وتسبیح زیبایی قرارمی دهند تا گواهی بر پایبندی زوج نسبت به دین اسلام باشد وتبرک آن شامل حال عروس وداماد شود.
کاسه نبات:کاسه نبات دریک سوی بالای چیدمان سفره عقد توده ای ازنبات رابه شکل زیبای قالبی خاص که گاه درچندین طبقه تهیه شده است،قرار می دهند.نبات در تزئین وچیدن سفره عقدنماد آرزوی شیرینی پیوند عروس وداماد است که معمولا آن را ازنبات اعلای زعفرانی تدارک میبینند.
نقل شده است که:وجود نقل در نحوه ی چیدمان سفره عقد به نشانه ی شیرین کامی و سکه برای افزایش روزی عروس وداماد برسر سفره عقد ایرانی گذاشته می شود. امروزه مخلوطی از نقل سه مروارید و پولک را دربسته بندی های کوچک یا اشکال ابتکاری دیگر قرار می دهند واین تورها را با شکوفه وروبان تزئین می کنند.سکه های ویزه تزئین سفره عقد،طلایی رنگ است که روی آن مبارک باد یا نام مبارک حضرت مهدی عج ضرب می شود.
تخم مرغ :یکی از اجزا در انواع مدل های سفره عقد ایرانی مرسوم میان ایرانیان تخم مرغ است .تخم مرغ تماد تولد وتداوم نسل است ازاین رو پیداست نهادن آن برسفره عقد به نیت ادامه نسل زن ومرد وباروری ازدواج آن دو می باشدو.معمولا برای تبرک تعداد تخم مرغ ها را پنج،دوازده یا چهارده به نیت پنج تن،دوازده امام (ع) وچهارده معصوم(ع) انتخاب می کنند.
فندوق گردو و بادام:این خوراکی های مقوی وپرمایه الهی رانیز به نشان گسترده بودن سفره خوراک عروس وداماد و توانمندی آنها سر سفره عقد می گذارند.
نان وپنیر:نان نیز ازدیگر اجزای چیدمان سفره عقد است .نان وپنیر رابه نشانه برکت خداوند و پنیر رابانیت وسعت روزی وسپید بختی در تزئین سفره عقد قرار می دهندوامروز نان وپنیر رابه صورت لقمه های کوچک در می آورند وبانایلون محافظ غذا در چیدمان سفره می گذارند.
گل:به نشانه ی شادابی و طراوت وبه عنوان نمادی از زیبایی این پیوند،سبدی ازگل را درچیدمان سفره عقد قرارمی دهند.همچینی برای آراستن اجزای دیگر سفره عقد نیز ازشاخه های گل و گلبرگ های رنگین استفاده می کنندوگل سرخ یا رز نماد شناخته شده عشق در سراسر جهان است،لذا به همین علت در تزئین سفره عقد ایرانی به کار برده می شود.
شیرینی:نیز درچیدن سفره عقد آشکار است که به نشانه ی به ارمغان آوردن شهد خوسبختی بر سر انواع مدل سفره عقد ایرانی می نشیند.
میوه آرایی سفره عقد:ازدیگر اجزای چیدمان وتزئین سفره عقد است ونهادن میوه های رنگین بر سر سفره عقد به منزله برخورداری عروس وداماد ازمواهب رنگارنگ الهی ونعمت های طبیعی زندگی است.
عسل:مراسم عسل دردهان همدیگر گذاشتن عروس وداماد بر سر سفره عقد پس ازجاری شدن صیغه عقد به منظور آن که عروس و داماد درآینده مایه ی شیرین کامی ودلارامی هم باشند.
کله قند: از اجزای دیگر سفره عقد است.ساییدن یک جفت کله قند هم شکل وهم اندازه روی پارچه ای برسرعروس وداماد به نیت فرو باریدن شادی و شیرینی بر سر آنها طی زندگی مشترک صورت می گیرد.قند ساییدن بر روی تور حریر با پارچه نازک سفید رنگی به شکل مربع یا مستطیل می باشد تا کله قندها روی آن بر سر عروس و داماد بر سر سفره عقد ساییده شود.
