تشخیص سرد مزاج و یا گرم مزاج بودن

دکتر حسن اکبری متخصص طب اسلامی معتقد است در طب سنتی هنگامی که انسان در حال شکل گیری است بسته به اینکه از هر یک از ارکان (آب، هوا، خاک، آتش) به چه میزان در بدن او ذخیره شده است مزاج متفاوتی خواهد داشت.

مثلا اگر رکن آتش یک درصد بیشتر در وجود او باشد این فرد گرم مزاج خواهد بود در این قبیل از افراد قسمت های زبان، چشم،پوست و بینی خشک می شود و همچنین این افراد تند و تیز بوده و حس بینایی و بویایی آنها قوی تر است و تند مزاج هستند.

رکن انرژی به این قبیل افراد بیشتر رسیده و در مسیر محاسبه ای و فکری دقیق تر هستند و اصطلاحا در طب سنتی به این افراد صفراوی یا افرادی با طبع گرم و خشک می گویند، افراد صفراوی حتی در زمستان نیز احساس گرما دارند افرادی که رکن هوا در آنها بیشتر است دارای طبعی گرم و تر می باشند و به آنها دموی گویند افراد دموی معمولا آرامتر از گروه اول هستند البته این افراد همان هوش ذکاوت و تندی را از قسمت رکن آتش در وجود خود دارند اما مقداری گرم و نرم تر بوده و دیرتر عصبانی می شوند از خصوصیات دیگر این افراد می توان به زودجوشی دل رحمی آنها نام برد. افراد دموی نیز تا حدودی گرمایی بوده و در زمستان نیز به دنبال هوای خنک هستند.

در گروه سوم سردی و تری غلبه دارد و اصطلاحا در طب سنتی به آنها افراد بلغمی یا افرادی با مزاج سرد و تر می گویند از خصوصیات افراد بلغمی مزاج به این مورد می توان اشاره کرد، این افراد بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرند و افراد را تحت تاثیر خود قرار نمی دهند آنها بسیار محافظه کار بوده و همیشه احساس سردی می کنند، امکان آن وجود دارد که زانوهایشان ورم داشته باشد و یا حتی دچار بیماری دیسک نیز بشوند این قبیل افراد پف زیر چشم دارند آب ریزش بینی و آب از چشم نیز در آنها شایع می باشد بسیاری از افراد آبریزش بینی و چشم را آلرژی می پندارند اما در طب سنتی ما این مشکل را در طبع افراد می دانیم. این قبیل افراد طبعی سرد و تر داشته و بلغمی هستند اگر تغذیه این افراد را اصلاح کرده و به سمت گرم و خشک سوق دهیم مشکل این قبیل افراد رفع خواهد شد. مشکل این افراد با مصرف داروهای سیتروزین و آنتی هستامین و سایر داروهای ضد حساسیت برطرف نمی شود.

افراد گروه آخر دارای طبعی سرد و خشک بوده و رکن خاک در آنها بیشتر است و به آنها افراد سوداوی می گویند این افراد معمولا سرمایی بوده اما بر عکس افراد بلغمی که تپل و سفید پوست هستند، سودایی ها لاغر دارای بدن های خشک و چروکیده بوده و رنگ پوست آنها نسبتا سیاه تر می باشند. سودایی ها معمولا مقداری حالت های افسردگی را در وجود خود دارند و از لحاظ اجتماعی نیز بسیار ریزه کار، مو شکاف و کم حرف هستند افرادی که طبع سودایی دارند در تابستان نیز احساس سرما می کنند البته امکان آن وجود دارد که این حالت ها هم در افراد بلغمی و هم سودایی اتفاق بیافتد اما سودایی ها لاغر و نسبتا تیره و جثه های کوچک دارند و بلغمی ها عمدتا سفید تر و چاق تر بوده و همچنین چیزی در بدنشان زیاد تر است.

مزاج ها را ۵۰% ژنتیک و ۵۰% محیط تشکیل می دهد اما میتوان از طریق تربیت، تغذیه، هوای مناسب و آب مناسب مزاج را به سمت مزاج دلخواه سوق داد.